Fumigasyon aslen böcek ilaçlamanın bir türüdür. Böcek, haşere ve bakteriler kapalı bir ortamda uygun ısı ve uygun miktarda kimyasal gaz verilerek imha edilir. Daha çok toprakta yetişen ürünlere  musallat olan böcek, kurt, bit, güve, akar gibi zararlılardan kurtulmak üzere yapılan ilaçlama, kimyasal bir savaş yöntemidir. Bu böcekler ve zararlıların insan sağlığına verecekleri zararları önlemek için gerekli olan bir işlemdir. Fumigasyonda esas olan ortamın kapalı olmasıdır. Gazın sızıntı yapmadan temizlenecek bölgede kalması gerekir ki yok edilmek istenen zararlılar tamamen imha olsunlar.

    Bu işlemin tarihi yirminci yüz yılın başlarına dayanmaktadır. Eski zamanlarda ortamdaki böcek ve haşereleri uzaklaştırmak için ateş veya ateşte bazı maddeler yakılarak bu zararlıların bulundukları yerden uzaklaştırılması sağlanırdı. Fumigasyonun esin kaynağıda bu işlem olmuştur.

    Patlayıcı olabilen, canlı bitkilerin bozulmasına sebep olabilen, bilinçsiz olarak uygulandıkları mahsullerde kalıntı bırakabilen ve toksit etkileriyle insan sağlığı için büyük tehlike oluşturan fumigantlar son derece dikkatli ve mutlaka bilir kişiler tarafından kullanılmalıdır.  

    Fumigasyon işlemi ancak eğitimli kişilerden oluşan kadrolara sahip ve devlet tarafından gerekli izinleri almış firmaların yapmasına izin verilmektedir.

 

 

Fumigasyonun Önemi

---

• Bulaşık ürüne direkt uygulanabilir.
• Üründe uç noktalara kadar nufuz eder.
• Gıda maddelerinde kalıntı ve koku oranı tolerans sınırı içindedir.
• Kısa sürede büyük miktarda ürüne uygulanabilir.
• Zararlı etmenlerin tüm biyolojik dönemlerinde etkilidir.

 

​Fumigasyon Çeşitleri

---

• Çatı Altı Fumigasyonu: Ürünün yığın olarak bir yere toplanarak örtü altında yapılan uygulamadır.
• Konteyner Fumigasyonu: Konteyner içinde direkt olarak uygulanır.
• Gemi Ambarı Fumigasyonu: Gemi ambarında yığın olarak bulunan ürünün sızdırmazlığı sağlanarak uygulanır.
• Silo Fumigasyonu: Gerek bugday ve tahıl gerekse makarna silolarında direkt uygulanır.
• Değirmen Fumigasyonu: Değirmenin sızdırmazlığı sağlanarak direkt uygulanır.
• Bina Fumigasyonu: Tüm bina çadır altına alınarak sızdırmazlığı sağlanıp içeri uygulanır.
• Ahşap palet ve kutu Fumigasyonu: Gerek konteyner içinde gerekse çadır altında uygulanan fumigasyon türüdür.

 

Fumigasyonda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

---

• Fumigasyon ölümcül olup , fumigasyon işlemi çok tehlikelidir.
• Fumigasyon işlemi operatör belgesi olan en az 2 kişi tarafından yapılmalıdır.
• Fumigasyon işleminin yapılacağı yerin sızdırmazlığı çok iyi şekilde sağlanıp hava akışı olmamalıdır.
• Fumigasyon işlemi bitmeden uygulama alanı kullanıma açılmamalıdır.
• Fumigasyon işleminin sonlandırılması operatörler tarafından yapılmalıdır.

 

 

 

Fumigantların Yan Etkileri ve Alternatif Yöntemler

---

    Depolanmış ürün zararlılarıyla mücadelede kullanılan kimyasalların insan sağlığına ve çevreye olan olumsuz etkileri, bu kimyasallara karşı zararlılarda meydana gelen dayanıklılık uzun yıllardan bu yana karşılaşılan güçlüklerdendir. Ülkemizde dahil olmak üzere hemen tüm dünya ülkelerinde yaygın ve başarılı bir şekilde kullanılan fumigantlardan fosfine karşı bir çok böcek türünde dayanıklılık oluşurken, bir diğer önemli fumigant olan metil bromid’in insan sağlığını ciddi bir şekilde tehdit etmesi sonucu başta Kanada ve ABD olmak üzere bazı ülkelerde kullanımı yasaklanmış, bazı ülkelerde ise bir plan dahilinde yasaklanmak üzere programa alınmıştır.

 

    Bu fumigantların yarine kullanılabilecek alternatif yöntemler aranırken, ‘’kontrollü atmosfer’’

veya ‘’Değiştirilmiş atmosfer’’ yöntemine ağırlık verilmeye başlanılmıştır. Bu yöntemde esas olan depo şartlarındaki oksijen miktarının azaltılarak buradaki zararlıların yaşamını güçleştirmek ve imkansız hale getirmektir. Bu da depoya karbonmaonksit veya nitrojen verilmesi veya oksijenin ortamdan uzaklaştırılması ve nihayet bunların belirli konsantrasyonda tutulması şeklinde olmaktadır. Ancak bu uygulamaların yapıla bilmesi için depo şartlarının uygun olması gerekmektedir.

 

    Çin’de ‘’Triple-Low’’ adı verilen ‘’Üçlü-Düşük’’ bir teknik geliştirilmiştir. Bunda, düşük sıcaklık ve oksijen ile birlikte fosfin kullanılmaktadır. Bu tekniğin, 20 milyon tonluk hububat depolarında başarılı bir şekilde kullanıldığı belirtilmektedir.

 

    Son yıllarda metil bromid’in yerine kullanıla bilecek potansiyele sahip kekik ve bezer bitkilerden elde edilen fumigant etkili eterik yağlar üzerinde çalışmalar yapılmakta ve bütün bu değerlendirmelerin ışığı altında; hasat sonrası ürünlerdeki zararlılar ve hastalıklarla mücadelede, kimyasalların kullanımını minimuma indirmek amaçlanmaktadır.